
Epoka Aksum, trwająca od I do VII wieku naszej ery, była złotym wiekiem dla Etiopii. W tym czasie królestwo Aksum stało się potężnym centrum handlu w regionie, a jego wpływ rozciągał się na tereny dzisiejszego Jemenu, Erytrei i Sudanu.
Jednym z najbardziej fascynujących świadectw tej epoki są stele – monolityczne kolumny, które zazwyczaj umieszczano na grobach władców i innych ważnych osobistości Aksumu. Stele te zachwycają swoją precyzją wykonania, geometrycznymi proporcjami i bogatymi zdobieniami.
Wśród nich wyróżnia się „Stela z Axuma”. To imponujący monument o wysokości około 30 metrów, który pierwotnie był ozdobiony wyrzeźbionymi postaciami zwierząt, ludzkich twarzy i symboliką religijną. Niestety, czas nie oszczędził tej budowli - górne części steli zostały zniszczone, a większość zdobień uległa erozji.
Mimo tych strat, „Stela z Axuma” zachwyca swoją architekturą. Jej konstrukcja opiera się na harmonijnej proporcji i geometrycznych wzorach, które są charakterystyczne dla sztuki aksumskiej.
Kolumna ma kształt regularnego graniastosłupa, zwężającego się ku górze. Na jej powierzchni widoczne są ślady dawnych rzeźb, które ukazują bogate życie religijne i kulturowe Aksumu.
Dekodowanie symboli
Odkrycie znaczenia symboli na steli jest jednym z największych wyzwań dla archeologów i historyków sztuki. Niektóre symbole wydają się dość oczywiste: na przykład wizerunki słońca, księżyca i gwiazd odnoszą się do kosmologii Aksumitów.
Inne symbole są bardziej enigmatyczne. Na przykład trudno jednoznacznie zinterpretować znaczenie stylizowanych postaci ludzkich. Czy przedstawiają bóstwa, królów, czy może zwykłych obywateli Aksumu?
Symbol | Możliwa interpretacja |
---|---|
Słońce | Bóstwo słońca, symbol władzy i rozkwitu |
Księżyc | Bóstwo księżyca, symbol cyklu życia i śmierci |
Gwiazdy | Niebo, świat boski, symbole przeznaczenia |
Stylizowane postacie ludzkie | Bóstwa, królowie, kapłani, przedstawiciele społeczności Aksumu |
Interpretacja symboli na steli „Stela z Axuma” jest ciągle przedmiotem dyskusji wśród ekspertów.
Wpływ “Steli z Axuma”
„Stela z Axuma” nie jest tylko imponującym pomnikiem przeszłości. Wpłynęła ona również na sztukę późniejszych epok, stając się inspiracją dla architektów i artystów w całej Etiopii.
Geometryczne wzory i proporcje steli są widoczne w wielu średniowiecznych kościołach etiopskich. Również bogate zdobienia, choć często stylizowane w inny sposób, nawiązują do tradycji aksumskiej sztuki sakralnej.
„Stela z Axuma” jest więc nie tylko świadectwem świetności Aksumu, ale także inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów i twórców. Jej historia, pełna tajemnic i fascynujących symboli, zachęca do dalszych badań i odkryć.